De krant van vandaag bevat een goede reden om wat vaker uit te slapen: van vroeg opstaan kun je namelijk krankzinnig worden…
Een Amerikaansch krankzinnigen-dokter heeft onlangs verklaard, dat vroeg opstaan de oorzaak kan zijn van krankzinnigheid. Hij is het eerst op dit denkbeeld gekomen door het veelvuldig voorkomen van krankzinnigheid onder den boerenstand. Deze werd wel toegeschreven aan eenzaam leven van de boeren, aan hun hard werk en ook aan het eten van te veel aardappelen. Maar dr. Talcott vindt de reden in het vroeg opstaan. Er zijn menschen, die misschien vroeg opstaan een bewijs van krankzinnigheid noemen, maar zonder zoo ver te gaan, meent de geneesheer dat het vaststaat, dat de gewoonte om vroeg op te staan den menschen het gevoel van superioriteit boven anderen geeft, en hieruit komt de overspannen geestestoestand voort, die tot krankzinnigheid kan leiden.
Overigens stond men in 1896 over het algemeen vroeger op dan wij. In de parlementaire enquête naar de toestand in fabrieken en werkplaatsen uit 1887 wordt bijvoorbeeld een Amsterdamse schilder geïnterviewd die het volgende vertelt over zijn werktijden:
maar wat is ook het leven van de menschen? Zij moeten te 4 uren opstaan, om te 5 uren op het werk te zijn; waar zij behoudens een half uur schafttijd, tot 8 uren blijven en te 9 uren thuis komen
Dit soort werktijden waren aan het eind van de negentiende eeuw geen uitzondering (hoewel men na de enquête van 1887 wel met wetgeving kwam die voorschreef dat vrouwen en kinderen maar maximaal 11 uur per dag mochten werken). Er was bovendien een zesdaagse werkweek, dus de meeste mensen konden alleen op zondag uitslapen. Ik zou om minder krankzinnig worden…
